Son yıllarda edindiğimiz tecrübeler bize, tedarik zincirinin günlük hayatımızda oynadığı hayati rolü hatırlattı. Ürünlerin normalde kapılarımızın önüne ve mağaza raflarına gelmesinin kolay olduğu algısı, tedarik zincirinin gözden kaçırılmasına neden oldu. Oysa tedarik zinciri, hammadde tedarikinden nakliye, depolama ve dağıtıma kadar her şeyi içeren son derece karmaşık bir süreçler bütünüdür. Lojistik ve sevkiyat alanlarında en son istenecek şey malların kaybolması veya hasar görerek müşteri memnuniyetini etkilemesidir. İyi organize edilmiş malzeme elleçleme, teslimatlarınızın korunmasına yardımcı olarak deponuzdan, mağazanızdan veya dağıtım merkezinizden varış yerlerine sağlam bir şekilde ulaşmalarını sağlar. Mükemmel bir malzeme taşıma süreci, ürünlerin taşınması, depolanması ve korunmasından üretim, depolama ve dağıtıma kadar çok önemlidir. İş güvenliği, iş kazası türleri gibi dolaylı konular da bu sürecin içerisinde yer alır.
Bu yazımızda malzeme elleçlemenin ne olduğunu, işletmelere nasıl yardımcı olabileceğini ve temel ilkelerini, ekipmanlarını ve yöntemlerini inceleyeceğiz.
Malzeme Elleçleme Nedir?
Tedarik zincirinin her aşamasında gerçekleşen malzeme elleçleme, ürün ve malzemelerin tedarik zinciri boyunca taşınması, depolanması, korunması ve kontrol edilmesi anlamına gelir. Malzeme elleçleme hem insan hem de makine güdümlü süreçlere dayanan farklı şekillerde olabilir. İyi malzeme taşıma uygulamaları, ürünlerin üretim noktasından müşterinin eline ulaşana kadar tedarik zinciri boyunca verimli ve güvenli bir şekilde taşınmasını sağlar.
En iyi malzeme taşıma uygulamaları, ürün hasarı veya kaybı gibi sorunların azaltılmasına yardımcı olur. Doğru malzeme elleçleme aynı zamanda tedarik zinciri boyunca hareketi hızlandırarak malların müşterilerin eline daha erken ulaştırılmasına yardımcı olur.
Malzeme Elleçlemenin Önemi
Malzemelerin varış noktalarına sağlam bir şekilde ulaştıklarından emin olmak için tedarik zincirinin her adımında dikkatle ele alınmaları gerekir. Üretim ve depolama tesislerinde mal ve malzemelerin hareketini optimize etmek için bir malzeme taşıma sistemi kurulmalıdır.
İyi tasarlanmış ve verimli elleçleme sistemleri birkaç nedenden dolayı hayati derecede önemlidir; müşteri hizmetlerini iyileştirebilir, maliyetleri düşürebilir ve kaza ve hasar riskini azaltabilir. İlk olarak, arıza süresini azaltarak, ürün hasarını en aza indirerek ve iş akışlarını optimize ederek genel operasyonel verimliliği artırır. En iyi malzeme taşıma uygulamalarının hayata geçirilmesi, uygun ekipman, eğitim ve protokollerin kullanılmasıyla işyeri güvenliğini de artırabilir. Son olarak, israfı ortadan kaldırarak, envanter yönetimini iyileştirerek ve operasyonel giderleri en aza indirerek maliyet tasarrufuna katkıda bulunur.
İlkeleri
Daha güvenli ve daha üretken bir malzeme elleçleme sistemi oluşturmak için 10 ilke.
- Planlama: Verimliliği optimize etmek için tüm malzeme taşıma işlemleri dikkatlice planlanmalıdır.
- Standartlaştırma: Malzeme taşıma için gereken yöntemler, ekipmanlar ve yazılımlar esneklikten ödün vermeden standartlaştırılmalıdır.
- Çalışma: Verimliliği artırmak için malzeme taşıma işi mümkün olduğunca basitleştirilmelidir. Rotaları kısaltarak, birden fazla ürünü birlikte taşıyarak vb. gereksiz hareketler ortadan kaldırılmalıdır.
- Ergonomi: İşçi güvenliğini korumak için malzeme taşıma görevleri planlanırken ve ekipman sipariş edilirken insanların yetenekleri ve sınırlamaları göz önünde bulundurulmalıdır.
- Birim yük: Hareket verimliliğini optimize etmek için münferit ürünler birim yükler halinde (örneğin paletler üzerinde) birleştirilmelidir.
- Alan kullanımı: Mevcut tüm alanı etkin ve verimli bir şekilde kullanın. Depolama alanlarını düzenli tutun ve dikey alandan en iyi şekilde yararlanın.
- Sistem: Tüm malzeme taşıma faaliyetleri tek bir entegre operasyonel sistem oluşturacak şekilde koordine edilmelidir.
- Otomasyon: Malzeme taşıma işlemleri, verimliliği ve işçi güvenliğini artırmak için mümkün olan her yerde otomatikleştirilmeli veya mekanize edilmelidir.
- Çevre: Malzeme taşıma sistemleri çevresel etki ve enerji tüketimi göz önünde bulundurularak tasarlanmalıdır.
- Yaşam döngüsü maliyeti: Malzeme taşıma ekipmanları ve sistemleri, tüm yaşam döngülerini hesaba katan kapsamlı bir ekonomik analizden geçirilmelidir.
Malzeme Elleçleme Ekipmanı Türleri
Malzeme elleçleme ekipmanları; depolama ve taşıma, toplu taşıma malzemesi, endüstriyel kamyonlar ve tasarlanmış sistemler olmak üzere dört ana kategoriye ayrılır.
1. Depolama ve Taşıma Ekipmanı
Depolama ve taşıma ekipmanı mallarınızı kullanılmadıkları veya tedarik zinciri sürecinde bir sonraki aşama için bekledikleri süre boyunca güvende tutar.
Depolama ve taşıma ekipmanları arasında şunlar bulunur:
- Palet rafları: Ürünleri depolamak için bağlayıcılar ve kirişlerle çelik çerçeveden yapılmış dikey yapılar.
- Raflar, kutular ve çekmeceler: Raf üniteleri içinde yer alan raflar, çekmeceler ve kutular daha küçük malzemeleri depolar.
- Asma katlar: Ek depolama alanı oluşturan yükseltilmiş ahşap, çelik veya fiberglas platformlar.
- İstifleme çerçeveleri: Çok sayıda palet ve rafı depolayan ve istifleyen ekipman.
2. Toplu Taşıma Malzemesi Ekipmanı
Toplu taşıma malzemesi ekipmanı, büyük miktarlarda gevşek formdaki malzemeleri depolar, kontrol eder ve taşır. Gevşek formdaki malzemeler sıvı, gıda ve taş ve kaya gibi mineraller ile cıvata ve çivi gibi metal öğeleri içerebilir.
Toplu taşıma ekipmanı şunları içerir:
- Konveyör bantları: Ürünleri bir yerden başka bir yere taşımak için iki veya daha fazla kayış ve kasnak.
- İstifleyiciler: Ağır malzemeleri yükleyen ve boşaltan ve bunları stok sahalarına veya toplu taşıma malzemesi depolarına yerleştiren ekipman.
- Geri Kazanım Makineleri: Geri kazanıcılar, malzemeleri stoklardan ayırmak için kullanılır.
- Kovalı elevatörler: Büyük miktarda dökme malzemenin sistem üzerinden taşınması ve kaldırılması için kullanılırlar.
- Hazneler: Gevşek formdaki malzemeleri konteynerlere boşaltmak için kullanılan huni şeklindeki ekipman.
3. Endüstriyel Kamyonlar
Endüstriyel kamyonlar, deponuzda mal ve malzeme taşıyan ve aynı zamanda ağır nesneleri yüklemek veya boşaltmak için kullanılan araçlardır. Endüstriyel kamyonlar küçük, elle çalıştırılan makinelerden büyük, sürülebilir ekipmanlara kadar çeşitlilik gösterebilir.
Endüstriyel kamyonlar şunları içerir:
- Forkliftler: Malları kısa mesafelerde kaldırıp indiren endüstriyel kamyonlar.
- El arabaları: Dolly olarak da adlandırılan el arabaları malları taşımak için iki tekerleğe ve küçük bir çıkıntıya sahiptir.
- Palet taşıyıcılar: Bu araçlar, paletleri kaldırmak ve taşımak için tasarlanmıştır.
- Çatallı istifleme aracı: Dar koridorlardan geçebilen ve malları yükleyip boşaltan araçlar.
- Sipariş toplayıcılar: Bu makineler operatörleri güvenli bir şekilde kaldırarak yüksek raflardaki ulaşılması zor malzemelere erişmelerini sağlar.
4. Tasarlanmış Sistemler
Tasarlanmış veya otomatik sistemler, malları depolamak ve taşımak için bilgisayarlar ve robotlar tarafından desteklenen teknolojiyi içeren çözümlerdir ve genellikle bir yönetim yazılımı uygulaması tarafından kontrol edilen birkaç birimden oluşurlar.
Tasarlanmış sistemler şunları içerir:
- Otonom mobil robotlar (AMR’ler): İnsan müdahalesine ihtiyaç duymadan çevrelerinde bağımsız olarak gezinen sofistike robotlar.
- Otomatik depolama ve geri alma sistemleri (AS/RS): Malları depoda tutan ve geri getiren bilgisayar kontrollü çözümler.
- Otomatik güdümlü araçlar (AGV’ler): Gezinmek için bir insan operatöre ihtiyaç duyan kılavuzlu robotlar.
Faydaları
Etkili bir malzeme taşıma sistemi, şirketinizin mümkün olduğunca daha küçük alanlarda gerekli stoğa sahip olmasını, taşıma ve toplama gibi dahili operasyonlar için harcanan zamanı azaltmasını, envanteri gerçek zamanlı olarak kontrol etmesini, operasyonel maliyetleri azaltmasını ve tesisinizdeki genel mal akışını optimize etmesini sağlar.
Malzeme elleçlemenin deponuzda uygulanmasının neden önemli olduğuna dair dört temel neden aşağıda verilmiştir.
İşyeri Kazalarını Önler
Uygun güvenlik önlemlerini ve ekipmanlarını uygulayarak işyeri kazalarını ve yaralanmalarını önemli ölçüde azaltabilirsiniz. Bu sadece çalışanlarınızı korumakla kalmaz, aynı zamanda bekleme sürelerini ve ilgili maliyetleri de en aza indirir.
Çalışan Memnuniyetini Artırır
İş rahatsızlığı çalışanlarda hayal kırıklığına, düşük morale ve motivasyon kaybına neden olur. Verimli malzeme taşıma sistemleri ve ekipmanları görevleri basitleştirir ve çalışanlar için el işçiliğini azaltır. Bu da çalışanların genel iş memnuniyetini ve moralini artırarak daha yüksek üretkenlik ve elde tutma oranları sağlar.
Üretkenliği ve Verimliliği Artırır
Çalışanlarınızın kalite kontrol güvencesi gibi daha önemli görevlere odaklanmasını mı istiyorsunuz? Optimize edilmiş malzeme taşıma ekipmanı, süreçleri kolaylaştırır, döngü sürelerini azaltır ve gereksiz hareketleri ortadan kaldırır. Bu da üretkenliğin artmasını, siparişlerin daha hızlı yerine getirilmesini ve müşteri memnuniyetinin artmasını sağlar.
Para Tasarrufu Sağlar
Verimli malzeme işleme, israfı en aza indirir, operasyonel maliyetleri azaltır ve envanter yönetimini iyileştirir. Depolama alanını optimize ederek, ürün hasarını ortadan kaldırarak ve iş akışı verimliliğini artırarak uzun vadede tasarruf edebilirsiniz.
Süreç Nasıl Optimize Edilir?
Malzeme elleçlemenin optimize edilmesi, genel iş operasyonlarınızı iyileştirmenize ve kayıp veya hasarlı mal riskini azaltmanıza yardımcı olabilir. Malzeme elleçlemeyi optimize etmek için uygulanabilir bazı ipuçları şunlardır:
Mevcut süreçleri ölçün ve değerlendirin
Herhangi bir süreci iyileştirmeye yönelik ilk adım, şu anda nerede durduğunuzu belirlemektir. Mevcut malzeme taşıma süreçlerinizi değerlendirerek işe başlayın.
Örneğin son kilometre teslimatı için bu, bir günde kaç paket taşıdığınız, ihtiyacınız olan sürücü sayısı ve bir sürücünün bir rotayı tamamlamak için harcadığı süre gibi temel ham verileri içerebilir. Bu verilere sahip olduğunuzda maliyetleri nerede azaltabileceğinizi görmenin zamanı gelmiştir.
Basitleştirin ve standartlaştırın
Karmaşıklık genellikle verimliliğin düşmanıdır. Bu durum malzeme taşıma için de geçerlidir. İdeal olarak, süreçleri basitleştirirken gereken hareket miktarını en aza indirmek istersiniz. Bu, çalışanların çaba ve zamandan tasarruf etmesini sağlar, hatta yerden bile tasarruf ettirebilir.
Kullandığınız araçları güncellemek de yönetim sürecini iyileştirebilir. Örneğin, büyük miktarlardaki malzemelerin daha iyi kontrol edilmesine olanak tanıyan dökme malzeme işlemeye yatırım yapmak, süreçleri kolaylaştırmanın ve taşıma maliyetlerini azaltmanın bir yoludur.
Depolama düzeninizi analiz edin
Malzeme taşıma süreci sadece malzeme hareketinden ibaret değildir. Depolama da önemli bir bileşendir.
Yerden tasarruf etmenin bir yolu olup olmadığını görmek için depolama düzeninizi değerlendirin. Örneğin, ürünleri paletler üzerinde daha sıkı bir şekilde istifleyebilir veya istiflenebilir kutular gibi farklı bir depolama ekipmanı türü deneyebilirsiniz. Rafları birbirine yaklaştırmak gibi küçük bir adım bile yardımcı olabilir. Bununla birlikte, dar koridorların hala insanları ve makineleri rahatça barındırabildiğinden emin olun.
Ekip üyeleri için ergonomi uygulayın
Süreçleri basitleştirirken ve düzenlerken ergonomiyi göz önünde bulundurun. Tekrarlayan hareketleri en aza indirmenin ve el emeğini azaltmanın yollarını bulmak genellikle güvenliği ve verimliliği artırabilir.
Mümkün olduğunda otomatikleştirin
Son olarak, elinizdeki en son teknolojiden en iyi şekilde yararlanın. Otomasyon, tutarlılığı geliştirmek ve verimliliği artırmak için harika bir yoldur.
Otomatik makineler operasyonel maliyetleri azaltabilir ve malların taşınmasını iyileştirebilir. Otomatik malzeme taşıma sistemleri (AHMS) önceden daha pahalı bir yatırım olabilir, ancak uzun vadede karşılığını verebilir.
